กำหนดตำแหน่งและมุมมอง น้ำตก และแบบบ่อปลาในสวน
การสำรวจสถานที่ที่จะก่อสร้าง น้ำตกในสวน และ แบบบ่อปลา เพื่อเป็นข้อมูลในการออกแบบ
ซึ่งการออกแบบ น้ำตกในสวน และแบบบ่อปลา งานในขั้นตอนนี้จะพิจารณาการออกแบบถึงสภาพพื้นที่ ระบบสาธารณูปโภค และสิ่งก่อสร้างใกล้เคียงที่อาจส่งผลต่อการก่อสร้างน้ำตก ข้อมูลที่ผู้ออกแบบควรจดจำและบันทึกไว้ เช่น
1. มุมมอง
ควรกำหนดมุมมองจากบริเวณหรือส่วนที่ต้องการมองเห็น น้ำตกในสวน โดยพิจารณาว่าพื้นที่ส่วนไหนควรจัดสำหรับนั่งพักผ่อนชมน้ำตก ถ้าน้ำตกอยู่ใกล้บ้านจะใช้พื้นที่ส่วนของบ้าน เช่น ระเบียง ห้องพักผ่อน เป็นจุดกำหนดมุมมอง ถ้าน้ำตกอยู่ไกลบ้านอาจทำทางเดินไปยังจุดใกล้น้ำตกแล้วก่อสร้างเป็นลานพัก ศาลา หรือซุ้มไม้เลื้อย เพื่อใช้เป็นที่นั่งชมน้ำตก ซึ่งจัดเป็นพื้นที่พักผ่อนนอกบ้านได้ด้วย
2. สภาพพื้นที่
ในการก่อสร้างน้ำตกหลายครั้งที่ได้มุมมองที่เหมาะสมกับพื้นที่ใช้สอย แต่ไม่สามารถก่อสร้างตำแหน่งนั้นๆได้ เนื่องจากหลายสาเหตุ เช่น บริเวณนั้นเป็นที่ตั้งของบ่อพัก มีท่อระบายน้ำใต้ดิน หรือแม้จะวางตัวน้ำตกและลำธารได้ แต่ไม่สามารถวางบ่อกรองได้ อย่างไรก็ตาม ปัญหาของสภาพพื้นที่บางครั้งก็อยู่ในวิสัยที่สามารถแก้ไขได้ โดยปรับเปลี่ยนสิ่งก่อสร้างเดิมที่กีดขวางออก แต่ทั้งนี้ควรพิจารณาถึงความเป็นไปได้ งบประมาณ และความปลอดภัย
3. ตำแหน่งของ น้ำตกในสวน
ควรมีฉากหลังเป็นตัวหยุดสายตา เช่น ตัวบ้าน ผนังหรือรั้ว แนวต้นไม้ เมื่อมองออกไปจะให้ความรู้สึกคล้ายน้ำตกที่ตกจากภูเขาลงมา หากเ็นน้ำตกสมัยใหม่ควรสร้างฉากหลังหรือกำแพงประดับขึ้นมา เพื่อใช้เป็นส่วนหนึ่งในการตกแต่งสวน รวมทั้งไม่ควรก่อสร้างน้ำตกรูปแบบธรรมชาติไว้กลางสนามโดดๆ เพราะบางครั้งเมื่อไม่เปิดน้ำ น้ำตกจะดูคล้ายกองหินทำให้เกิดทัศนียภาพที่ไม่สวยงาม
อย่างไรก็ตาม หากด้านหลังของน้ำตกมีพื้นที่ต่อเนื่องกว้างไปอีก มีการออกบบพรางตาอย่างดี ก็สามารถยกเป็นเนินเขา สร้างน้ำตกกลางสนามโล่งๆได้ ส่วนด้านหลังน้ำตกอาจจำลองเป็นแนวป่าไล่ลงสู่ที่ราบอีกด้านหนึ่ง
4. ควบคุมปริมาณของแสงแดด
น้ำตกควรได้รับแสงโดยตรงประมาณ วันละ 3 ชั่วโมง แต่ไม่ควรเกิน 5 ชั่วโมง
- น้ำตกในสวน ที่ได้รับแสงน้อยมีข้อดีคือ น้ำไม่เสีย ไม่ขุ่น ไม่เกิดตะไคร่น้ำมากเกินไป แต่มีข้อจำกัดในเรื่องการเลือกพรรณไม้มาปลูก ทั้งไม้น้ำและไม้ทั่วไป เพราะพรรณไม้ที่มีสีสันสวยงามมักต้องการแสงแดดจัด
- น้ำตกที่ได้รับแสงแดดจัดสามารถเลือกใช้พรรณไม้หลากหลายชนิด แต่ควรมีระบบการหมุนเวียน ระบบกรอง และการเติมอากาศที่ดีเพื่อรักษาคุณภาพน้ำ
ข้อมูลจากหนังสือ : น้ำตกในสวน
เขียน : ขวัญชัย จิตสำรวย
ภาพ : สำนักพิมพ์บ้านและสวน
รวบแบบน้ำตกในสวนสวยๆ
สวนป่าและน้ำตกกลางกรุงเทพ
