จัดสวนน้ำตกรอบบ้านไว้คลายร้อน ช่วยให้บ้านเย็น

ในระหว่างที่ คุณไห – ทินกร ศรีวัฒนะธรรมา ได้ทำงานจัดสวนอยู่ที่บ้านของคุณสุพรรณ มะโนสัตย์ เจ้าของสวนสวยที่ลงไปเมื่อฉบับพฤษภาคม 2564 ก็มีเพื่อนบ้านขอเข้ามาชมผลงาน เมื่อได้พูดคุยกันทำให้คุณไหมีโอกาสได้ออกแบบจัดสวนให้เพื่อนบ้านคนนั้นที่อยู่ไม่ไกลกันนัก เป็นรูปแบบสวนน้ำตกป่าเมืองร้อนตามที่คุณไหถนัด แต่จะทำอย่างไรให้ดูแตกต่างก็นับเป็นความท้าทายครั้งใหม่ที่น่าสนใจทีเดียวครับ

จัดสวน : บริษัทสวนสวย แลนด์สเคป จำกัด โดยคุณทินกร ศรีวัฒนะธรรมา โทรศัพท์ 08-1638-8419

จากลานจอดรถด้านหน้าบ้าน ประตูด้านข้างเป็นกระจกบานเลื่อนขนาดใหญ่ สามารถเดินตามทางเดินก้อนหินเลาะขอบบ่อปลาเข้าสู่สวน ไปยังศาลาด้านข้างห้องนั่งเล่นได้ ผู้ออกแบบเลือกปลูกจิกน้ำฟอร์มสวย แตกกิ่งทอดเอนเปรียบเหมือนซุ้มต้อนรับเข้าสู่บริเวณสวน

ศาลาไม้เต็งที่ออกแบบให้ดูเรียบง่ายสไตล์โมเดิร์น ตั้งใจให้มีขนาดใหญ่สัมพันธ์กับความกว้างของประตูบานเลื่อนเข้าบ้านด้านห้องนั่งเล่น สังเกตได้ว่าเป็นศาลาที่อยู่คั่นกลางสวน ดูต่างไปจากงานออกแบบของคุณไหที่ผ่านมา

ผนังน้ำล้นขนาดใหญ่ เสริมเหล็กฉาบปูนและตกแต่งผิวด้านหน้าด้วยหินกาบสีเทาและสีน้ำตาลคละกัน ส่วนด้านข้างใช้หินฟองน้ำแล้วปลูกมอสส์ทับเพื่อเพิ่มสีเขียว ใช้ไม้คอนวูดมาคั่นกลางเพิ่มลูกเล่น ด้านบนวางกระบะปูนสำเร็จรูปเพื่อปลูกเฟินกอใหญ่ เดินท่ออ้อมด้านหลังกำแพงเพื่อดึงน้ำจากบ่อด้านล่างขึ้นไปด้านบนปล่อยให้ไหลลงมาเป็นกำแพงน้ำตก

ชิงช้าไม้ อีกหนึ่งซิกเนเจอร์ของคุณไหที่ขาดไม่ได้

“พื้นที่สวนเดิมเป็นที่โล่งๆ ปลูกไทรชิดริมรั้วเป็นแถวยาว ด้านในมีสระว่ายน้ำ มีศาลาและน้ำตกที่เจ้าของบ้านทำไว้ก่อนแล้ว มีมุมสวนเล็กๆ ปลูกต้นไม้ไว้นิดๆ หน่อยๆ ครับ โจทย์ที่ได้คืออยากได้สวนป่า ความต้องการพิเศษคืออยากให้มีน้ำเยอะหน่อย และมีความเป็นส่วนตัว บังมุมมองจากเพื่อนบ้านและจากด้านนอก อยากให้มีต้นไม้เยอะๆ คุณพ่อคุณแม่ชอบสวนป่าเมืองร้อน ส่วนลูกชายชอบสไตล์โมเดิร์น สังเกตได้จากสวนเดิมและลานจอดรถ เลยต้องมาคุยมาปรับกันใหม่ให้ลงตัว สุดท้ายลูกชายยอมตามใจคุณพ่อคุณแม่ เพราะอยากทำสวนนี้ให้เป็นของขวัญครับ”

สิ่งหนึ่งที่ดูต่างไปจากงานออกแบบของคุณไหที่เราเคยเห็นคือ สวนแห่งนี้เต็มไปด้วยน้ำ มีน้ำตกเล็กๆ กระจายไปตามความยาวของพื้นที่ มีศาลาไม้อยู่ตรงกลาง ด้านหลังศาลาเป็นผนังน้ำล้นขนาดใหญ่ มองไปไกลๆ เห็นซุ้มทางเดินไม้ทอดยาวเลาะไปตามริมสระว่ายน้ำ รวมถึงการเลือกใช้พรรณไม้ที่แม้จะดูคุ้นตาตามสไตล์ของคุณไห แต่ก็มีความรู้สึกว่ามีบางอย่างที่ต่างออกไป จนต้องรบกวนให้พาเราเดินชมและอธิบายมุมสวนไปทีละจุด

“เนื่องจากพื้นที่สวนค่อนข้างยาวและมีหน้ากว้างแค่ 4 เมตร หากต้องการทำลำธารน้ำไหลยาวตลอดความยาวของพื้นที่ น้ำตกจะต้องมีความสูงค่อนข้างมาก ซึ่งจะดูไม่สวยงามและไม่เหมาะกับขนาดของพื้นที่ เป็นสาเหตุให้ต้องออกแบบให้มีน้ำตกถึง 3 จุดต่อเนื่องกันไปครับ และน้ำตกที่อยู่ตรงกลางสวนเป็นน้ำตกสองหน้าที่ผมไม่ค่อยได้ทำที่ไหน เนื่องจากอยากให้ได้มุมมองทั้งจากที่นั่งตรงซุ้มทางเดินริมสระว่ายน้ำ และจากศาลานั่งเล่นกลางสวน ส่วนบ่อปลาของที่นี่พิเศษตรงที่ผมทำระบบบ่อกรองค่อนข้างใหญ่ถึง 22 ตารางเมตร (บ่อกรองใต้พื้นศาลา 12 ตารางเมตร ใต้ซุ้มทางเดิน 10 ตารางเมตร) ในขณะที่บ่อปลามีขนาด 30 ตารางเมตร ซึ่งถือว่าเป็นบ่อกรองที่มีขนาดใหญ่มาก ปกติเราจะทำแค่ 1 ใน 3 ของขนาดบ่อปลา ทำให้น้ำในบ่อปลาใสสะอาดมากครับ

น้ำตกสองหน้าเป็นอีกหนึ่งความแตกต่างที่ไม่ค่อยเห็นในงานออกแบบของคุณไห เนื่องจากน้ำตกนี้อยู่บริเวณกึ่งกลางสวน จึงตั้งใจออกแบบให้มองเห็นได้ทั้งจากศาลาพักผ่อนและซุ้มไม้เลื้อยริมสระว่ายน้ำ โดยตกแต่งด้วยหินฟองน้ำปลูกมอสส์เพื่อให้เข้ากับกำแพงหินฟองน้ำด้านหลังศาลาที่อยู่ใกล้ๆ

ด้านข้างบ้านอีกฝั่งเหลือเพียงเป็นพื้นที่ในร่มแคบๆ กว้างประมาณ 1 เมตร วางแผ่นหินทรายคละขนาดให้ดูเรียบง่าย ปลูกไม้ในร่ม ทั้งลำดวน หมากแดง จั๋ง เสน่ห์จันทร์แดง จันทน์ผา ออโรรา หางหงส์ ตกแต่งด้วยไม้หมอนรถไฟ และตอไม้เทียมปลูกต้นไม้

ซุ้มไม้เลื้อยเลือกใช้ไม้เต็งที่แข็งแรง ทนทาน ทำเป็นทางเดินเชื่อมต่อจากศาลากลางสวนไปยังศาลาริมสระว่ายน้ำ ทำม้านั่งไม้ตลอดความยาวของทางเดิน ใช้เป็นมุมนั่งเล่นชมสวนและนั่งพักริมสระว่ายน้ำ ปลูกชมนาดให้เลื้อยเกาะเพื่อช่วยเพิ่มร่มเงาให้มอสส์บริเวณสวนน้ำตก

สวนริมสระว่ายน้ำที่แต่งเติมใหม่ตั้งกระถางปูนปลูกต้นไม้ใบใหญ่ ปลูกไม้อื่นเพิ่มเล็กน้อย ปูพื้นด้วยคอบเบิลสโตนโรยแซมด้วยกรวดก้อนเล็กให้ดูเป็นระเบียบและดูแลรักษาง่าย ตกแต่งเพิ่มด้วยไม้หมอนรถไฟตามสไตล์ของคุณไห เน้นภาพรวมให้ดูเรียบง่ายสไตล์โมเดิร์นแต่ยังคงมีกลิ่นอายของสวนป่า

“ผมเพิ่มศาลาหลังใหญ่ข้างห้องนั่งเล่นใช้เป็นที่นั่งชมสวน ออกแบบให้สัมพันธ์กับศาลาริมสระว่ายน้ำของเดิม ถ้าสังเกตจะเห็นว่าศาลาจะคั่นอยู่ตรงกึ่งกลางของสวน ซึ่งต่างไปจากเดิมที่ผมมักออกแบบให้ศาลาอยู่ด้านปลายสุดของสวน ด้านหลังศาลามีผนังน้ำล้นขนาดใหญ่ ออกแบบให้ดูเรียบง่ายสไตล์โมเดิร์น ตกแต่งด้วยต้นไม้นิดหน่อยเพื่อเพิ่มความร่มรื่น และใช้เป็นแบล็กกราวนด์ด้านหลังของศาลา เป็นจุดหยุดสายตาเมื่อมองออกมาจากห้องนั่งเล่นในบ้าน ซึ่งก็เป็นสวนแนวตั้งที่ผมไม่ค่อยได้ทำครับ

“อีกจุดหนึ่งที่ต่างไปคือซุ้มทางเดินริมสระว่ายน้ำที่เลาะไปตามความยาวของสวนน้ำตก เดิมออกแบบให้เป็นแค่ทางเดินธรรมดา แต่เนื่องจากบริเวณน้ำตกเราปลูกมอสส์ไว้ค่อนข้างมาก และแสงแดดค่อนข้างแรง จึงต้องปรับแบบเพิ่มซุ้มปลูกไม้เลื้อยเพื่อช่วยพรางแสงให้มอสส์บริเวณน้ำตก

“ส่วนพรรณไม้ที่เลือกใช้เป็นไม้เมืองร้อนเหมือนที่เคยใช้เป็นประจำ เพราะต้นไม้พวกนี้เติบโตได้ดี ดูแลรักษาง่าย ไม่ค่อยมีปัญหา เช่น จิกน้ำ ชงโค แก้วมุกดา โกสน พุดกุหลาบ จั๋ง ลำดวน หมาก มีพวกไม้ดอกหอมผสมบ้างตามสไตล์ของผม ที่นี่เราปลูกมอสส์บริเวณน้ำตกค่อนข้างเยอะเพื่อให้ดูชุ่มชื้น ใช้เฟินเกาะตามต้นไม้ใหญ่ให้ดูร่มรื่นเหมือนสภาพในป่ามากยิ่งขึ้น และเลือกใช้ต้นไม้ที่มีฟอร์มสวยๆ มากขึ้นกว่าที่เคย ผมเลยต้องไปเลือกซื้อต้นไม้เองเป็นส่วนใหญ่ครับ

“โจทย์ยากอย่างหนึ่งสำหรับสวนนี้ก็คืออยากให้พื้นที่มีความเป็นส่วนตัวค่อนข้างมาก ผมต้องดันไม้ใหญ่ไปปลูกชิดริมรั้วเพื่อบังมุมมองจากภายนอก แต่ขนาดพื้นที่ที่ค่อนข้างจำกัด ทำให้ปลูกห่างรั้วได้แค่ 1 เมตร ซึ่งเป็นระยะที่ตุ้มดินลงได้พอดี อาจต้องเซาะตุ้มออกบ้างในบางต้นที่ตุ้มมีขนาดใหญ่เกินไป เลือกใช้ไม้ต้นที่มีขนาดกลาง มีพุ่มใบไม่ทึบและไม่โปร่งจนเกินไป เช่น ชงโค กันเกรา เสม็ดแดง แก้วมุกดา ตัดแต่งกิ่งด้านล่างออกบ้าง

“อีกสิ่งหนึ่งที่พิเศษเพิ่มขึ้นมาคือการใช้หัวพ่นหมอกครับ ที่นี่เราลงหัวพ่นหมอกไว้กว่าร้อยหัว กระจายตามขอบบ่อที่ระดับผิวน้ำ ตามต้นไม้ใหญ่และพุ่มไม้ ซึ่งนอกจากจะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้มอสส์และต้นไม้ต่างๆ แล้ว ยังช่วยลดความร้อน และสร้างบรรยากาศให้สวนป่านี้ดูสมจริงยิ่งขึ้นครับ”