มหาสวัสดิ์ คาเฟ่ สวนที่ผสมผสานจากเรื่องราวที่ผ่านมาและสิ่งใกล้ตัว

หากช่วงเวลาที่ผมได้ทำงานอยู่ที่ บ้านและสวนเปรียบเหมือนการได้ศึกษาต่อ สวนแห่งนี้ก็คงเป็นวิทยานิพนธ์ที่ตัวผมเอง ไปร์ท – ปัญชัช ชั่งจันทร์ได้เก็บเกี่ยวประสบการณ์และมิตรภาพอันยอดเยี่ยมตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา แล้วบรรจงร้อยเรียงเป็นสวนและคาเฟ่เล็กๆ นามว่า “มหาสวัสดิ์ คาเฟ่ แอนด์ การ์เด้น” ที่นี่ไม่ใช่เพียงแค่สถานที่ หากยังเป็นความทรงจำและเรื่องราวของตัวผมเองด้วย หลังมีโอกาสได้เล่าเรื่องราวสวนสวยของเจ้าของบ้านท่านอื่นมาแล้วมากมาย ตอนนี้ก็ถึงเวลาที่จะมาเล่าเรื่องราวของสวนตัวเองสักที

สถานที่ : มหาสวัสดิ์ คาเฟ่ แอนด์ การ์เด้น ที่อยู่ 71 หมู่1 ถ.อัจฉริยะประสิทธ์ 1 ต.มหาสวัสดิ์ อ.บางกรวย จ.นนทบุรี

โทรศัพท์ : 081-804-8853 , 081-987-6460

จัดสวน : บริษัท สวนศิลป์ สถาปัตย์ จำกัด โทรศัพท์ 089-8832344

ออกแบบอาคาร : นนทพัฒน์ ขระสุ โทรศัพท์ 085-255-8095

มหาสวัสดิ์ คาเฟ่ — นอกจากการผสมผสานสไตล์จากตัวอาคารและของตกแต่งสวนแล้ว ยังเลือกปลูกพรรณไม้แบบผสมผสานกันด้วย ทั้งกลุ่มต้นไม้เดิมที่เป็นไม้ไทยๆ อย่างแก้ว จั๋งจีน ละมุดสีดา กับต้นไม้ต่างประเทศอย่างซิลเวอร์โอ๊ก โอลีฟ และสนฉัตร

พื้นที่ส่วนใหญ่ของสวนอยู่บริเวณด้านหลังของร้าน หากมองจากภายนอกจะมีต้นไม้ และอาคารขึ้นบังตา ทำให้ผู้ที่เดินเข้ามาชมจะพบมุมต่างๆ ของสวนไปเรื่อยๆ โดยสวนด้านหลังมีลานหินเล็กๆ สำหรับนั่งเล่นหรือทำกิจกรรมได้อีกด้วย

น้ำพุกลางสวนตั้งเอาไว้เพื่อเป็นจุดเด่น ทำให้องค์ประกอบและของตกแต่งในส่วนต่างๆ ของสวนดูกลมกลืนมากยิ่งขึ้น อีกทั้งยังทำให้เกิดแพตเทิร์นของกระบะปลูกรอบๆกลายเป็นมุมที่ดูน่าชมเมื่อมองจากทุกจุดในสวน ซึ่งมักมีนกบินลงมาเล่นน้ำอยู่เป็นประจำ

มหาสวัสดิ์ — ทางเดินอีกมุมหนึ่งทอดไปยังทางเข้าร้านใช้ทางเดินปูหินกาบแทรกด้วยกรวดแม่น้ำ ทำให้สวนดูเป็นธรรมชาติมากยิ่งขึ้น ช่วยเปลี่ยนบรรยากาศจากสวนบริเวณอื่น ด้านข้างมีต้นละมุดสีดาที่เมื่อถึงฤดูหนาวจะออกผลสีแดงสดสวยทั้งต้น

ลดาวัลย์

ผมเคยคิดมาตลอดว่าสวนของตัวเองจะมีหน้าตาแบบไหน จากที่เห็นสวนสวยๆ มามากมายบวกกับภาพความประทับใจจากสถานที่ต่างๆ ที่เคยผ่านตามา ทั้งหมดกลายเป็นจิ๊กซอว์ที่จัดเรียงเป็น ภาพใหญ่ที่ค่อยๆ ชัดเจนขึ้นทีละนิด เดิมทีสวนแห่งนี้เป็นเพียงสนามหญ้ารายล้อมด้วยสวนหย่อมแทรกไปกับไม้ยืนต้นที่ทยอยนำมาปลูกเรื่อยๆ แต่ก็ดูทรุดโทรมไปตามกาลเวลาโจทย์ของสวนใหม่ที่ผมต้องการนั้นชัดเจน คือ ดูแลรักษาง่าย เก็บต้นไม้เดิมไว้ให้มากที่สุด นำของเก่าที่มีอยู่ในบ้านออกมาใช้ประโยชน์ให้มากที่สุด สามารถแก้ปัญหาเดิมของสวน เช่น การระบายน้ำมื่อฝนตกหนักได้ เมื่อมีความต้องการมากขนาดนี้ประกอบกับขนาดพื้นที่สวนประมาณ 500 ตารางเมตร รวมถึงงานระบบที่ต้องใช้แรงงานและเครื่องมือ ผมจึงได้ปรึกษาคุณน้ำ – อนุสรณ์ เหล่ําพวงศักดิ์ แห่งบริษัทสวนศิลป์ สถาปัตย์ จำกัด ให้มาช่วยจัดสวนร่วมกัน

ทุกครั้งที่ผมมีโอกาสได้พูดคุยกับเจ้าของสวนจุดประสงค์ในการจัดสวนสวยๆ มักเริ่มมาจากความชอบของผู้เป็นเจ้าของ เช่น บางคนชอบทำฟาร์ม บางคนชอบน้ำตก หรือบางคนชอบเลี้ยงปลา ความชอบของผมเองคือการปลูกต้นไม้และอยากมีต้นไม้ในทุกจุดของบ้าน เริ่มจากตัวอาคารซึ่งเป็นจุดเด่นและมุมต้อนรับของสวน ออกแบบให้มีขนาดพอเหมาะกับการใช้งานและสามารถอยู่แทรกระหว่างต้นไม้ใหญ่ที่มีอยู่เดิมในสวนได้พอดี ตัวผนังก่ออิฐมอญที่มีผิวสัมผัสขรุขระเพื่อให้ไม้เลื้อยอย่างเหลืองชัชวาล เงินไหลมา หรือฟิโลเดนดรอนสามารถเลื้อยไต่เป็นสวนแนวตั้งได้ นอกจากนี้ยังใช้หลังคาโปร่งแสงเพื่อให้มีลักษณะเหมือนโรงเรือนที่ภายในอาคารสามารถปลูกไม้กระถางได้

เฟอร์นิเจอร์ชุดรับแขกที่ไม่ได้ใช้แล้วนำมาตั้งวางใหม่ในสวน โดยมีร่มเงาจากต้นไม้ใหญ่รอบๆ ร่วมกับร่มบ่อสร้างสีครีมตัดกับสีสันรอบๆอย่างสดใส

นำดอกไม้แห้งที่เหลือจากการจัดงานนิทรรศการมาผูกช่อแล้วมัดรวมกันแขวนห้อยอยู่บริเวณหน้าต่างและกำแพงเพื่อทำดอกไม้แห้ง ช่วยให้หน้าต่างน่ามองขึ้นด้วย

หัวเสาบริเวณทางเข้าประดับด้วยกระถางทั้งสองด้านให้สูงเด่นขึ้น ภายในปลูกไม้ใบฟอร์มสวยที่ดูแลไม่ยากอย่างปาล์มยะวาร่วมกับไม้เลื้อยห้อยย้อยลงมา อย่างพลูบราซิลและริบบิ้นชาลี โดยแขวนไฟปิงปองกับต้นมะม่วงรอบๆ คอยให้แสงสว่างในยามค่ำคืน

รั้วเดิมของบ้านที่รื้อเสาช่วงหนึ่งออกเพื่อปรับเปลี่ยนเป็นประตูร้าน โดยมีทางเดินปูอิฐดินเผาลายก้างปลาช่วยให้ทางเข้าดูโดดเด่นและชัดเจนยิ่งขึ้น สุดทางเดินปลูกนีออนขนาบสองด้านเพื่อบอกอาณาเขต และป้องกันอันตรายระหว่างคนกับท้องถนน

สะพานของโมเนต์ — สะพานไม้ทอดข้ามระหว่างที่จอดรถเข้ามายังสวนซึ่งทำจากไม้และราวบันไดของบ้านหลังเก่าที่รื้อออกมาวางกองไว้แล้วไม่ได้ใช้ประโยชน์โดยใช้สีเขียวเทอร์คอยส์เพื่อสร้างความสดใสตัดกับสีเขียวของใบไม้ที่อยู่โดยรอบ

ท้องร่องคือองค์ประกอบแรกที่ผมนึกถึงและเลือกนำมาใช้ในการออกแบบเพื่อช่วยแก้ปัญหาเรื่องการระบายน้ำหลังฝนตก รวมทั้งแบ่งแยกพื้นที่ส่วนตัวของบ้านออกจากพื้นที่ของคาเฟ่บริเวณหน้าบ้าน โดยมีลักษณะเป็นคูน้ำล้อมรอบสวนช่วยให้น้ำไหลจากพื้นที่ลาดลงสู่ท้องร่องได้อย่างรวดเร็วและยังเก็บกักน้ำเพื่อให้ความชุ่มชื้นแก่ ต้นไม้ในสวนอีกด้วย แนวคิดนี้มาจากความทรงจำในวัยเด็กที่ทั้งบริเวณบ้านของผมและพื้นที่โดยรอบมีสภาพเป็นสวนผลไม้และสวนทุเรียน ตอนนั้นเราอยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างร่มเย็นและมีความสุข แต่ปัจจุบันการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมและการขยายตัวของเมืองทำให้ภาพเหล่านั้นค่อยๆหายไป ผมไม่อยากให้มีสวนไว้แค่เพียงพักผ่อนหย่อนใจอย่างเดียว แต่ต้องเป็นทั้งบ้านของผมและบ้านของสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กในธรรมชาติที่สามารถอยู่ร่วมกันได้อีกด้วย ซึ่งท้ายที่สุดท้องร่องแห่งนี้ก็เริ่มเป็นที่อยู่อาศัยของพรรณไม้หลากชนิดที่ขึ้นเองตามธรรมชาติ ร่วมกับสัตว์น้ำ แมลงและสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กอื่นๆ เกิดเป็นระบบนิเวศเล็กๆ ที่มีความหลากหลายทางธรรมชาติ

โต๊ะนั่งเล่นกลางลานหินในสวนกลายเป็นมุมนั่งเล่นที่นำมาจัดวางไว้ชั่วคราว สำหรับรับประทานอาหารและนั่งพักผ่อนในช่วงที่ไม่ใช้ทำกิจกรรมใดๆ ท่ามกลางบรรยากาศสวนที่ดูร่มรื่นและแปลงดอกไม้ที่อยู่ด้านข้าง

สะพานไม้ข้ามท้องร่องเชื่อมไปยังทางเดินเข้าสู่ตัวบ้าน ปลูกต้นไม้ให้ดูทึบเพื่อให้รู้สึกเป็นส่วนตัวและช่วยพรางสายตา บริเวณข้างๆปลูกปีบและแก้วที่มักออกดอกสีขาวร่วงลงมาตัดกับสีของสะพาน

กระบะปลูกรอบน้ำพุเป็นบริเวณที่ได้รับแสงแดดมาก ปลูกต้นไม้ที่ชื่นชอบความชื้นอย่างมินต์ โรสแมรี่ เคล ทาร์รากอน และไธม์แทรกไปกับไม้ตระกูลเฟิน

ผนังของห้องครัวที่แต่เดิมเป็นผนังโล่งนำชั้นไม้มาติดร่วมกับประติมากรรมปูนปั้นประดับด้วยของแต่งสวนและกระถางต้นไม้ กลายเป็นมุมยอดฮิตในการถ่ายภาพที่หลายคนชื่นชอบ

ในท้องร่องใช้การขุดบ่อแบบธรรมชาติ ทำให้ต้นไม้น้ำและไม้ชายน้ำสามารถขึ้นแทรกได้อย่างอิสระ กลายเป็นที่อยู่อาศัยของปลาหลายชนิด กบ แมลงปอ รวมไปถึงหิ่งห้อยในตอนกลางคืน

ตรงกลางสวนออกแบบเป็นคอร์ตยาร์ดที่มีบ่อน้ำพุเป็นจุดเด่น ช่วยให้แทรกองค์ประกอบและของแต่งสวนหลากหลายสไตล์ที่มีอยู่เดิม เช่น โอ่งมังกร กระถางดินเผา เฟอร์นิเจอร์ไม้ เหล็ก และอัลลอย อยู่ร่วมกันได้อย่างกลมกลืนและดูเป็นสัดส่วนมากขึ้น โดยมีกระบะปลูกเป็นตัวสร้าง แพตเทิร์นให้สวน ซึ่งสามารถปลูกพรรณไม้หลากหลายชนิดแทรกอยู่ร่วมกันอย่างเป็นระเบียบ อีกทั้งยังตัดแต่งและดูแลแปลงปลูกได้ง่ายมากขึ้น สามารถปล่อยให้ต้นไม้ได้แตกกิ่งก้านอย่างอิสระ

ตลอดระยะเวลากว่า 6 ปีที่ผมออกเดินทางพร้อมหิ้วนิตยสาร บ้านและสวน ติดตัวไปยังสถานที่ต่างๆ โดยมีสมุดและปากกาทำหน้าที่บันทึกเรื่องราวที่พบเจอ การเดินทางของผมยังไม่สิ้นสุด เช่นเดียวกับวิทยานิพนธ์เล่มนี้ที่ยังเขียนไม่เสร็จ ยังมีหน้าว่างที่รอจดบันทึกเรื่องราวใหม่ๆ พร้อมเปิดโอกาสให้ผู้มาเยือนได้ร่วมถ่ายทอดเรื่องราวความสุขในสวนของแต่ละคนไปด้วยกันกับผม