ว่าด้วยเรื่อง ธาตุอาหารพืช ที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโต
วันนี้เรามาพูดถึงเรื่องอาหารการกินกันบ้างดีกว่าค่ะ ทว่าหาใช่อาหารของเรา ๆ ไม่ หากแต่เป็นอาหารของต้นไม้นานาพันธุ์ที่เราปลูกกันค่ะ อาหารของต้นไม้ที่ว่านั้นก็คือ ธาตุอาหารของพืช ที่มีความจำเป็นต่อพืช โดยธาตุอาหารที่จำเป็นสำหรับพืช มีธาตุอาหารหลัก ๆ แบ่งเป็นดังนี้
ถ้าต้นไม้ไม่ได้รับธาตุเหล่านั้น ก็จะไม่สามารถดำรงชีพได้ครบวงจร ไม่สามารถดำรงเผ่าพันธุ์ต่อไปและแน่นอนว่าอาจตายลงในที่สุด แต่วันนี้เราขอแบ่ง ธาตุอาหารของพืช ที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตเป็น 2 กลุ่มใหญ่ ๆ อย่างง่าย สำหรับเป็นหลักให้ทุกคนเข้าใจและนำไปใช้ดูแลต้นไม้ที่รักได้กันแบบง่าย ๆ ไปดูกันดีกว่า ว่าธาตุอาหารที่จำเป็นต่อเหล่าบรรดาต้นพืชน้อยใหญ่ของเรามีอะไรบ้าง แต่ละชนิดมีหน้าที่อย่างไร และมีความสำคัญมากน้อยเพียงใดค่ะ
กลุ่มที่ 1 พืชได้รับจากน้ำและอากาศ
เป็นส่วนสำคัญที่พืชต้องการมาก โดยที่ทั่วไปแล้วอาจจะไม่ทราบกันมาก่อนว่าธาตุอาหารในอากาศจำเป็นต่อการเติบโตของต้นไม้เช่นกัน ธาตุเหล่านี้เป็นส่วนประกอบของโครงสร้างส่วนต่างๆ ของพืช ประกอบด้วย 3 ธาตุ ได้แก่ คาร์บอน (C) ไฮโดรเจน (H) ออกซิเจน (O) หากบริเวณที่ปลูกต้นไม้มีอากาศบริสุทธิ์ ไม่มีส่วนผสมของสารเคมีหรือสารปนเปื้อนอื่น ๆ เหล่าต้นไม้ก็จะเติบโตได้ดีเช่นกัน
•ทำไมต้นไม้ดูดสารพิษในอากาศได้
กลุ่มที่ 2 ธาตุที่มาจากดิน
เป็นที่ทราบกันดีว่าดินเป็นแหล่งสะสมอาหารสำหรับต้นไม้ หากดินดีอุดมสมบูรณ์ต้นไม้เหล่านั้นจะงอกงามเติบโตได้ดี ซึ่งโดยธรรมชาติ ธาตุอาหารพืช ที่อยู่ในดินนั้นมีการเสื่อมตามสภาพแวดล้อม และลดลงตามธรรมชาติ หากปลูกต้นไม้จึงจำต้องเพิ่มเติมธาตุอาหารเหล่านี้ให้ต้นไม้อยู่เสมอ เพื่อให้ได้ดูซึมและใช้ในกระบวนการสังเคราะห์แสง มีทั้งหมด 13 ธาตุ
ธาตุอาหารหลัก
- ไนโตรเจน (N) ช่วยให้พืชมีสีเขียว เร่งการเจริญเติบโตทางใบและลำต้น กระตุ้นให้พืชเจริญเติบโต แข็งแรง อีกทั้งเพิ่มปริมาณโปรตีนให้แก่พืช
- ฟอสฟอรัส (P) ส่งเสริมการออกดอกและผล ติดเมล็ด การพัฒนาเมล็ดและผล เร่งการเจริญเติบโตของราก พร้อมช่วยเพิ่มความต้านทานต่อโรคพืช และมีส่วนช่วยในการเร่งการสุกแก่ของผลให้เร็วขึ้น
- โพแทสเซียม (K) ช่วยพืชสร้างอาหาร (สังเคราะห์แสง) และมีส่วนช่วยทำให้รากแข็งแรง ทนทานต่อโรคแมลง อีกทั้งเพิ่มขนาดผลผลิต เมล็ด และปรับปรุงคุณภาพผลผลิต
ธาตุอาหารทั้ง 3 ชนิดเป็นธาตุอาหารหลักที่พืชจำเป็นต้องใช้ในการเจริญเติบโต ซึ่งธาตุอาหารทั้ง 3 ชนิดมีจำหน่ายในรูปแบบของปุ๋ยเคมี และปุ๋ยคอกที่มาจากมูลสัตว์
•ไปรู้จัก ปุ๋ย ทั้ง”ปุ๋ยอินทรีย์และปุ๋ยเคมี” ต่างกันอย่างไร
ธาตุอาหารรอง
- แคลเซียม (Ca) ทำให้พืชผลิใบได้ดีและเร็ว เป็นส่วนประกอบให้ผิวของลำต้น ใบ ดอก และผลแข็งแรง ส่งเสริมการเจริญเติบโตของราก ทำงานร่วมกับธาตุโบรอนในการผสมเกสร การงอกของเมล็ด
- แมกนีเซียม (Mg) เสริมสร้างการดูดใช้และลำเลียงธาตุฟอสฟอรัส (P) และน้ำตาลไปสู่ส่วนต่างๆ ของต้น มีความสำคัญต่อการสังเคราะห์แสง (การเจริญเติบโต)
- กำมะถัน (S) เป็นส่วนประกอบของอะมิโน สร้างน้ำมัน โปรตีน สี กลิ่น วิตามินต่างๆ มีผลทางอ้อมต่อการสร้างคลอโรฟิลล์และการพัฒนาส่วนยอดของต้นพืชอีกด้วย
- เหล็ก (Fe) ช่วยในการสังเคราะห์คลอโรฟีลล์ มีบทบาทสำคัญต่อกระบวนการสังเคราะห์แสงและการหายใจในพืชให้เป็นไปอย่างสมบูรณ์
- แมงกานีส (Mn) กระตุ้นการทำงานของเอนไซม์ (Enzyme) ในต้นพืช ช่วยการสังเคราะห์แสง เร่งปฏิกิริยาต่างๆ เช่น กระบวนการหายใจ
- สังกะสี (Zn) มีส่วนช่วยทำให้ข้อปล้องของพืชมีขนาดใหญ่และสมบูรณ์ จำเป็นต่อการสร้างแป้ง คลอโรฟีลล์ การสร้างเมล็ด ส่งเสริมการใช้ประโยชน์ของฟอสฟอรัสและไนโตรเจน
- โบรอน (B) ส่งเสริมการออกดอก ช่วยในการผสมเกสรและการติดผล ช่วยในการเคลื่อนย้ายฮอร์โมนในต้นพืช เพิ่มความสามารถในการเคลื่อนย้ายแป้งและน้ำตาล จำเป็นในการสร้างโปรตีน ให้พืชใช้ประโยชน์ธาตุอื่น เช่น ไนโตรเจน (N) ฟอสฟอรัส (P) โพแทสเซียม (K) และ แคลเซียม (Ca) ได้ดียิ่งขึ้น อีกทั้งมีส่วนช่วยเพิ่มคุณภาพทั้งรสชาติ ขนาด และน้ำหนักของผลอีกด้วย
- โมลิบดีนัม (Mo) ช่วยให้พืชใช้ประโยชน์จากไนโตรเจนได้ดียิ่งขึ้น สร้างโปรตีนในพืช
- ทองแดง (Cu) สร้างวิตามินเอในพืช เป็นส่วนประกอบของเอ็นไซม์หลายชนิด อีกทั้งกระตุ้นการทำงานของเอนไซม์นั้นๆ และช่วยในการสังเคราะห์คลอโรฟิลล์ การหายใจ การใช้โปรตีน และแป้งในพืช
- คลอรีน (CI) เร่งการสร้างแป้ง สร้างฮอร์โมนบางชนิด ช่วยเร่งการสุกแก่ให้กับพืชเร็วขึ้น ช่วยเจริญเติบโตของราก ควบคุมการอุ้มน้ำของเซลล์
อาจจะเนื้อหาเยอะ อ่านกันจนเหนื่อยสักนิดนะคะ สำหรับเรื่องอาหารของน้องต้นไม้ฉบับเบื้องต้นของเรา ซึ่งไม่ว่าพืชชนิดไหนก็ต้องการธาตุอาหารเหล่านี้ แต่ความต้องการของแต่ละชนิดจะแตกต่างกันออกไป สำหรับใครสนใจต้นไม้ชนิดไหนเป็นพิเศษก็ลองหาคู่มือของแต่ต้นนั้นๆ มาอ่านกันดูนะคะ เพียงเท่านี้ต้นไม้ที่เรารักก็จะสวยสดงดงามให้เราได้ชื่นชมกัน
เรื่อง MissJJ
ภาพประกอบ ศิริลักษณ์
สูตรเตรียมดิน สำหรับปลูกผักออร์แกนิก ปลอดภัยไร้สารเคมี
